Azerbaycan neden İsrail'in yanında? İşte herkesin merak ettiği yanıt

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, ADA Üniversitesi’nde düzenlenen “Yeni Bir Dünya Düzenine Doğru” adlı uluslararası forumda dikkat çeken bir çıkışa imza attı. Türkiye ve İsrail‘in, Azerbaycan‘ın yakın dostu olduğunu kaydeden Aliyev, bu karşılıklı dostluğun uzun yıllardır çeşitli zor durumlarla sınandığını ifade etti. Gündeme bomba gibi düşen bu açıklama sonrası herkes “Azerbaycan- İsrail dostluğu nereden geliyor?” sorusunu sormaya başladı.

GAZZE’DE OLAN BİTENE SESSİZ KALDILAR

Gazze’deki çatışmalar, çoğu Müslüman ülkenin İsrail‘e karşı sert tepki göstermesine neden olurken, Azerbaycan‘ın sessizliği dikkat çekiyor. Bakü yönetimi, uzun yıllardır İsrail ile kurduğu güçlü diplomatik, askeri ve ticari bağları sürdürüyor. Azerbaycan‘ın bu tutumu, özellikle İran’a karşı ortak jeopolitik çıkarlar ve stratejik iş birlikleri çerçevesinde değerlendiriliyor.

İsrail-Filistin Sorununun Tarihçesi: 1897’den 2023’e…

DAĞLIK KARABAĞ SAVAŞINDA DESTEK VERDİLER

İsrail, Azerbaycan‘ın en büyük petrol alıcılarından biri konumunda. Aynı şekilde, 2020 yılında Ermenistan ile yaşanan Dağlık Karabağ savaşında Azerbaycan‘a sağladığı insansız hava araçları ve savunma sistemleri ile Tel Aviv yönetimi, Bakü’nün sahadaki başarısında kritik rol oynadı. O dönemden bu yana iki ülke arasındaki askeri iş birliği daha da derinleşti. Bunun ötesinde, Azerbaycan ve İsrail arasında istihbarat paylaşımı, ortak teknoloji projeleri ve karşılıklı yatırımlar da ilişkilerin sağlam zeminini oluşturuyor. İsrailli şirketler Karabağ’ın yeniden inşasında aktif rol alırken, iki ülke arasında doğrudan uçuşlar ve diplomatik temaslar da artmış durumda.

TAHRAN İLE BAKÜ ARASINDAKİ GERGİNLİK…

İran faktörü, bu ilişkiyi daha da stratejik hale getiriyor. Tahran ile Bakü arasında yıllardır süregelen gerginlik, Azerbaycan’ı İsrail gibi bölgesel bir aktörle yakınlaşmaya itti. İran’ın Ermenistan’ı desteklemesi ve Azerbaycan’daki dini gruplarla bağlantılı gerilimler, Bakü’nün Tel Aviv ile ilişkisini bir güvenlik politikası haline getirdi.

STRATEJİ “KATLİAMA” GALİP GELDİ

Azerbaycan kamuoyunda ve muhalefet çevrelerinde İsrail’e karşı eleştiriler yer alsa da, hükümet düzeyinde bu ilişkiler stratejik çıkarlar doğrultusunda korunuyor. Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in yönetimi, İsrail ile bağlarını sessiz ve istikrarlı biçimde yürütmeyi tercih ediyor. Hükümet, Filistin’e sembolik destek veriyor olsa da, kamuoyunda İsrail karşıtı protestoların kısıtlanması bu yaklaşımın göstergesi.

TÜRKİYE İLE BU KONUDA AYRIŞIYORLAR

Türkiye gibi Azerbaycan’ın en yakın müttefiklerinden biri bile İsrail’e yönelik sert eleştirilerde bulunurken, Bakü’nün bu tutumu dikkatle izleniyor. Ancak Bakü yönetimi, İsrail ile olan ilişkilerinin tarihsel ve stratejik niteliği nedeniyle bu iş birliğinden vazgeçmeye yanaşmıyor. Sonuç olarak Azerbaycan, İsrail ile olan ilişkilerini sadece ekonomik ve askeri değil, aynı zamanda bölgesel denge ve güvenlik politikası açısından da önemli bir stratejik ortaklık olarak değerlendiriyor. Gazze’deki savaş karşısında sergilenen sessizlik, bu geniş çaplı iş birliğinin bir yansıması olarak görülüyor.